“Niet iedereen begreep haar keuze. Sommigen vonden dat ze gewoon moest blijven vechten — alsof doorgaan altijd mogelijk is.” Vriendinnen Anneleen, Kiani en Sam uit Oost-Vlaanderen vertelden op De Warmste Week het verhaal van Liisa (34), die in oktober voor euthanasie koos. Ze leed aan een dissociatieve identiteitsstoornis en zag geen uitweg meer toen de afdeling waar ze een behandeling volgde, opgedoekt werd. “Maar ze heeft ons altijd gevraagd om haar verhaal bespreekbaar te maken.”
“We waren hele goede vriendinnen”, blikt Sam terug. “Maar Liisa koos uiteindelijk voor euthanasie wegens ondraaglijk psychisch lijden. Ze had een dissociatieve identiteitsstoornis (een complexe psychische aandoening waarbij iemand twee of meer afzonderlijke persoonlijkheidstoestanden heeft, red.) en ze heeft die keuze gemaakt omdat ze niet langer kon vechten. Er waren geen behandelingen mogelijk in België voor haar probleem.”

Afdeling gesloten

“Een dissociatieve identiteitsstoornis ontstaat vaak al op jonge leeftijd”, aldus Sam. “Vaak nadat een kind iets traumatisch meemaakt. De hersenen schakelen dan over op een soort beschermingsmechanisme. Ze verdelen de identiteit, waardoor verschillende delen van het trauma op afzonderlijke plekken in de geest opgeslagen worden. Het leven van iemand die aan zo’n stoornis lijdt, is niet langer één doorlopend verhaal, maar eerder een puzzel waarvan de stukjes los van elkaar liggen, zonder duidelijke volgorde of chronologie.”

Liisa wou het taboe rond de stoornis doorbreken. “Ze was opgenomen binnen Umoia, een afdeling in het psychiatrisch centrum van Karus. Maar die afdeling werd gesloten omdat ze te weinig subsidies kregen. En er waren geen andere behandelingen mogelijk voor haar. Liisa zag geen uitweg meer en koos voor euthanasie.”

Wat Liisa altijd gevoeld heeft, is onbegrip in haar omgeving. “Niet iedereen begreep haar keuze voor euthanasie. Sommigen vonden dat ze gewoon moest blijven vechten — alsof doorgaan altijd mogelijk is. Maar soms is de pijn te groot om door te gaan. En voor Liisa ging het echt niet meer. Ze heeft ons gevraagd om haar verhaal bespreekbaar te maken. Niet om te oordelen, maar om te luisteren. Om erkenning te geven, om begrip te tonen. Om te durven aanvaarden dat er situaties zijn waarin woorden tekortschieten en oplossingen niet meer bestaan”, vertellen de vriendinnen.

Afscheid nemen van Liisa konden de vriendinnen gelukkig op een mooie manier doen. “We hebben nog twee weken in Cadzand, in Zeeland, met elkaar kunnen doorbrengen.”

Anneleen, Kiani en Sam zetten een actie op poten. “Om erover te praten, zoals Liisa het wou. Om een signaal te geven dat er wel DIS-afdelingen moeten komen waar mensen terechtkunnen voor behandelingen, zodat niet iedereen zich zoals Liisa hoeft te voelen.” Ze verkochten handgemaakte ijskommetjes en haalden 2.155 euro op.